Paarden zijn Amerikaans

De evolutionaire paradox

1. Paarden zijn oorspronkelijk Amerikaans: De evolutie van de paardenfamilie ($Equus$) begon in Noord-Amerika. Vele miljoenen jaren geleden ontwikkelden zich hier de voorlopers van het moderne paard, en migreerden ze van daaruit via de Beringlandbrug (die nu de Beringstraat is) naar Eurazië.

2. De uitsterving in Amerika: Aan het einde van de laatste ijstijd, zo'n 10.000 tot 12.000 jaar geleden, stierven paarden en vele andere grote zoogdieren (de zogenaamde megafauna, zoals mammoeten en sabeltandtijgers) uit in Noord- en Zuid-Amerika. De exacte oorzaak hiervan is nog steeds een onderwerp van debat onder wetenschappers, maar de meest geaccepteerde theorieën wijzen op een combinatie van twee factoren:

   • Klimaatverandering: De snelle opwarming aan het einde van de ijstijd veranderde de leefomgeving drastisch, wat leidde tot het verdwijnen van de open graslanden waar paarden van afhankelijk waren.

   • Menselijke jacht: De komst van de eerste mensen (via de Beringlandbrug) viel samen met het uitsterven van de megafauna. Er wordt gedacht dat de jachtdruk van deze nieuwe, efficiënte jagers een rol heeft gespeeld bij het verdwijnen van paarden. Omdat de paarden geen natuurlijke angst hadden voor mensen, waren ze waarschijnlijk een relatief gemakkelijke prooi.

De rol van de honden

Toen de eerste mensen de Beringlandbrug overstaken, brachten ze hun gedomesticeerde honden mee. Honden werden in precolumbiaanse culturen inderdaad gebruikt als lastdieren, vooral door de Plains-indianen voordat de Spanjaarden de paarden herintroduceerden. Ze gebruikten daarvoor een soort slede genaamd een travois, die door honden werd getrokken.

De herintroductie van het paard

Paarden keerden pas terug naar het Amerikaanse continent in de 16e eeuw, met de komst van de Spaanse conquistadores, zoals Cortés. De paarden die zij meenamen, ontsnapten of werden door de inheemse bevolking overgenomen. Dit leidde tot de ontwikkeling van de beroemde mustangpopulaties en veranderde het leven van de inheemse stammen dramatisch, vooral die op de vlakten. Paarden stelden hen in staat om veel efficiënter te jagen op bizons en vergrootten hun mobiliteit, wat een enorme invloed had op hun cultuur, oorlogsvoering en handel.

Kortom, het paard is een van de weinige dieren die een complete evolutionaire "reis" heeft afgelegd: geëvolueerd in Amerika, gemigreerd naar de Oude Wereld, daar gedomesticeerd, en vervolgens weer naar Amerika gebracht door de mens. Het is een zeldzaam en fascinerend verhaal in de geschiedenis van de aarde.